Gabonak

Eguberria, Eguberriak edo Gabonak egun berriaren ospakizuna da, hau da, eguna berriz luzatzen hasten dela ospatzeko jaia, neguko solstiziokoa. Azken mendeotan, kristautasunak bereganatu du, izen horiek mantenduz eta Natibitatea izena ere erantsiz, Jesukristoren jaiotza ospatzeko (ez dago batere frogarik garai horretan jaio zenik; baina, antzinako ospakizun pagano handiari, kristau ospakizun handia jartzea zegokion). Gaur egungo kristauentzat jai garrantzitsuenetakoa da, Aste Santuarekin eta Mendekosterekin batera; eta paganoentzat ere halaxe izaten jarraitzen du, duela milaka urte bezala.

Ohitura paganoen ezaugarri dira zuhaitzen gurtza (Eguberriko pinua) eta opariak dakartzan pertsonaia (Olentzero, Euskal Herrian; Tió de Nadal, Katalunian; Bizar Zuri, Aita Noel edo —izena kristaututa— Santa Klaus, beste hainbat tokitan). XX. mendearen bigarren erdiaz geroztik, kontsumismoak oparien ohitura hori bultzatu eta muturreraino eraman du, Eguberria kontsumismoaren jai nagusi bihurtzeraino: munduko gizarte kontsumistenetako erdi eta goi mailetako jendeek, urte sasoi horretan, diru kopuru handiak xahutzen dituzte opariak erosten.

Kristauentzat, Eguberria egun handia da, urte sasoi horretako ospakizunaren gailurra, eta amaiera kristau gehienentzat, abenduaren 25ean. Egun horretan, Jesukristoren jaiotza ospatzen dute Erromatar Eliza Katolikoak, Eliza Protestanteak eta Errumaniako Eliza Ortodoxoak. Ekialdetar Eliza Ortodoxoak berriz, urtarrilaren 7an ospatzen du, ez baitzuen gregoriotar egutegia onartu.